فردگرایی و کل گرایی در فلسفه علوم اجتماعی

Authors

میثم بادامچی

abstract

نزاع فردگرایی و کل گرایی یکی از مباحث محوری فلسفه علوم اجتماعی است. در این مقاله مسایل جاری مطرح میان روشنفکران ایرانی مورد بررسی قرار می گیرد و پس از تعریف فردگرایی و کل گرایی و ذکر اهمیت بحث، سه نوع برهان هستی شناختی، معرفت شناختی، و معنایی در دفاع از فردگرایی تشریح می گردد. در ذیل برهان زبانی، اشاره ای مجمل به نحوه استفاده کل گرایانه یا فردگرایانه واژه ها در ادبیات کلاسیک ایران شده است. فردگرایی امروزه به شکل خام قرن نوزدهمی آن در میان فیلسوفان و عالمان وجود ندارد؛ از این رو در قسمت بعدی به تبصره هایی که فردگرایان متأخر بر اصول فردگرایی زده اند، پرداخته ایم. این تبصره ها یا اصلاحات به ترتیب تحت عنوان 1ـ رتبه بنـدی سطـوح تبیین، 2ـ مسأله افراد بی نـام، 3ـ مسأله خواص نـوظهور و 4ـ موارد استثنا، ذکر شده اند. در انتها، مقاله را با اشاره ای به قاعده ابتناء به عنوان راه حلی احتمالی برای نزاع میان فردگرایان و کل گرایان بر سر روش به پایان برده ایم. در جای جای این مقاله به نظریات جان واتکینز، یکی از معروف ترین فیلسوفان مدافع فردگرایی معاصر، اشاره شده و در برخی موارد این نظریه ها از موضع کل گرایان مورد نقد واقع شده اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی فردگرایی روش‌شناختی و چالش‌های آن در علوم ‌اجتماعی

        چکیده   هدف این مقاله بررسی دیدگاه فردگرایی روش شناختی درباره‌ی شیوه‌ی تبیین پدیده‌های اجتماعی است. این دیدگاه پدیده‌های اجتماعی را برحسب کنش‌های افراد، تبیین می‌کند. نهادهای اجتماعی به افراد و تمایلات آنها تقلیل داده می‌شود. گرایش به روان‌شناسی‌گرایی در این دیدگاه مهم است. با این حال، در فردگرایی روش‌شناختی دو تفسیر حداکثری و حداقلی وجود دارد که رویکرد دوم تا حدودی نظر مساعد بسیاری از ...

full text

تفاوت های جنسیتی در سلامت اجتماعی: نقش فردگرایی-جمع گرایی

طرح مسئله: سلامت اجتماعی یکی از جدی ترین محورهای پژوهشی دو دهه ی اخیر است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی سلامت اجتماعی در دو جنس زن و مرد و نقش فردگرایی-جمع گرایی در آن انجام شده است.روش: در چارچوب یک مطالعه ی توصیفی-مقطعی 300 دانشجو (159 دختر و 141 پسر) به پرسش نامه ی سلامت اجتماعی و مقیاس فردگرایی-جمع گرایی پاسخ دادند. برای بررسی تفاوت های جنسیتی در سلامت اجتماعی و فردگرایی-جمع گرایی ا...

full text

رویکرد بین‌رشته ­ای به سلامت اجتماعی مطالعه نقش پیش بین فردگرایی ـ جمع­ گرایی

تبیین مسائل اجتماعی، به دلیل پیچیدگی و زوایای بسیار آن، مستلزم رویکردی بین‌رشته ­ای و یکپارچه‌نگر است. از این رو بررسی الگوهای فرهنگی، متضمن تلفیق رویکردهای روان‌شناختی و جامعه‌شناختی است. الگوهای فرهنگی فردگرایی ـ جمع­ گرایی تعیین‌کننده نوع ارتباط فرد با جامعه و میزان مشارکت در فعالیت­ های اجتماعی به شمار می­ روند که به تبع آن سطوح متفاوتی از سلامت اجتماعی را رقم می­ زنند. هدف از مطالعه حاضر ب...

full text

سقط جنین؛ فردگرایی و جامعه گرایی

یکی از موضوعات چالش برانگیز در دنیای امروز، مسأله سقط جنین می باشد. تفاوت دیدگاه فردگرایان و جامعه گرایان موجب اتخاذ مواضعی متفاوت در نقد و تحلیل این مسأله می گردد. هدف از این نوشتار ارائه پاسخی روشن به جواز یا عدم جواز سقط جنین نمی باشد، بلکه با رویکردی توصیفی تحلیلی قصد بر آن است تا دیدگاه توماس ناگل و جان راولز و فمنیست های فردگرا تشریح شود و با ارائه دیدگاه های مایکل سندل و مکین تایر و فمنی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
روش شناسی علوم انسانی

Publisher: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ISSN 1608-7070

volume 13

issue 52 2007

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023